Mô hình giá Hai Đỉnh (Double Top) là gì?

Tiếp theo chuỗi bài viết về các mô hình giá trong đầu tư forex, chúng tôi sẽ giới thiệu đến các bạn Double Top pattern, một mẫu hình giá được rất nhiều trader ưa thích. Double Top hay Hai Đỉnh là một mô hình giá đảo chiều giảm, được ứng dụng rộng rãi trên các thị trường tài chính như chứng khoán, forex, tiền điện tử và cả quyền chọn nhị phân (Binary Option). Với đặc tính dễ nhận biết và tiềm năng lợi nhuận cao, mô hình này trở thành một trong số ít các mẫu hình giá quan trọng của phương pháp phân tích hành động giá price action.

Vậy Mô hình giá Hai Đỉnh là gì? Đặc điểm như thế nào và cách giao dịch ra sao?, chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu trong bài viết này.

Mô hình giá Hai Đỉnh là gì?

Mô hình giá Hai Đỉnh (Double Top) còn được gọi với cái tên khác là mô hình giá chữ M, vì hình dáng của mô hình này giống với chữ M. Đây là một mẫu hình giá đảo chiều giảm, xuất hiện vào cuối một xu hướng tăng, cảnh báo xu hướng đó đang yếu dần đi và khả năng đảo chiều giảm sẽ xảy ra.

Trong một xu hướng tăng, giá có xu hướng tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước, xen vào đó là những đợt điều chỉnh giảm. Khi giá tạo đỉnh mới nhưng không thể vượt qua được đỉnh trước đó, nghĩa là lực tăng của xu hướng đang yếu đi. Đây cũng chính là nguyên lý hoạt động của mô hình giá Hai Đỉnh.

Đặc điểm nhận dạng mô hình giá Hai Đỉnh

Điểm đầu tiên dễ nhận thấy nhất chính là mô hình giá Hai Đỉnh có hình dạng giống chữ M, tuy nhiên, mô hình này phải xuất hiện sau một xu hướng tăng mạnh trước đó và không phải lúc nào cũng đẹp hoàn hảo như chữ M.

• Xu hướng của thị trường trước khi hình thành mô hình giá Hai Đỉnh là đang tăng.
• Mô hình Double Top bao gồm 2 đỉnh có độ cao gần như bằng nhau. Theo Bulkowski 2005, mức giá ở 2 đỉnh nên chênh lệch từ 3-5% và thời gian hoàn thành 2 đỉnh cách nhau từ 2-7 tuần.
• Trước khi tạo đỉnh thứ 2, thị trường điều chỉnh giảm và tạo đáy chen giữa 2 đỉnh, đáy này được gọi là đáy trung tâm. 
• Đường thẳng nằm ngang đi qua đáy trung tâm gọi là đường viền cổ neckline. Neckline đóng vai trò là một đường hỗ trợ của giá, thông thường, đường neckline này cũng sẽ đi qua một đỉnh của xu hướng tăng trước đó.
• Khi giá phá vỡ đường neckline thì mô hình Hai Đỉnh được hình thành. Có 2 khả năng xảy ra sau khi giá breakout đường neckline. Một là giá sẽ giảm thẳng xuống một mạch. Hai là giá sẽ retest lại neckline một lần nữa trước khi chính thức đảo chiều giảm.

Tâm lý thị trường của mô hình giá Hai Đỉnh

Trong một xu hướng tăng, giá sẽ tạo đỉnh sau cao hơn đỉnh trước và đáy sau cao hơn đáy trước (không bắt buộc), xen giữa các đỉnh sẽ là những đợt thị trường điều chỉnh giảm. Các đợt điều chỉnh giảm là hiện tượng rất bình thường của giá cả trên các thị trường tài chính.

Sự hình thành Đỉnh 1 của mô hình Hai Đỉnh là một quy luật cơ bản trong xu hướng tăng. Sau khi tạo Đỉnh 1, thị trường bắt đầu điều chỉnh giảm. Lúc này, nếu lực tăng còn mạnh, giá sẽ tiếp tục tăng lên tạo thành Đỉnh 2 cao hơn Đỉnh 1 trước khi tiếp tục điều chỉnh giảm. Nhưng không, khi tiến đến gần sát vùng giá của Đỉnh 1, nó không đủ sức mạnh để vượt qua, kết quả là Đỉnh 2 được hình thành với độ cao thấp hơn hoặc bằng Đỉnh 1. Trong nhiều trường hợp, Đỉnh 2 vẫn có thể cao hơn Đỉnh 1 nhưng không quá 5%.

Có 2 lý do có thể giải thích cho việc Đỉnh 2 không thể vượt qua Đỉnh 1. Thứ nhất, một tin tức trên thị trường tác động xấu đến giá của tài sản. Thứ hai, các trader đã thu được lợi từ xu hướng tăng trước đó bắt đầu cảm thấy giá đã tăng đủ cao và quyết định đóng lệnh để chốt lợi nhuận. Lực bán lúc này mạnh hơn so với lực mua nên khiến giá đuối sức và quay đầu.

Khi giá phá vỡ đường viền cổ – một ngưỡng hỗ trợ mạnh, niềm tin về xu hướng giảm càng tăng lên, những người đang ở ngoài nhanh chóng gia nhập vào thị trường với kỳ vọng kiếm được lợi nhuận từ xu hướng mới. Kết quả là giá sẽ tiếp tục giảm mạnh, thị trường đảo chiều từ tăng sang giảm.

Cách giao dịch hiệu quả với mô hình Hai Đỉnh

Có 3 cách vào lệnh khi giao dịch với mô hình giá Hai Đỉnh:

• Cách 1: Vào lệnh khi giá phá vỡ neckline. Khi giá giảm xuống và đóng cửa phía dưới đường neckline thì mô hình giá Hai Đỉnh được hình thành. Vào lệnh Sell khi breakout bar (nến phá vỡ) vừa đóng cửa.
• Cách 2: Vào lệnh sau khi giá phá vỡ neckline và retest trở lại đường này một lần nữa. Trường hợp giá retest lại neckline cũng thường xuyên xảy ra trên mô hình Hai Đỉnh, nên cũng có rất nhiều trader lựa chọn vào lệnh theo cách này. Khi giá chạm vào neckline và quay đầu đi xuống thì vào lệnh Sell. Tuy nhiên, trên thực tế, có nhiều trường hợp giá đâm thủng neckline và đi lên ở một vài phiên giao dịch rồi sau đó mới chính thức đảo chiều giảm. Đây cũng được xem là hiện tượng retest của giá. 

Lưu ý: Chỉ vào lệnh Sell khi giá bắt đầu cắt đường neckline từ trên xuống, trong trường hợp này.

• Cách 3: Vẽ đường trendline cho xu hướng tăng trước đó, trendline này bắt buộc phải đi qua đáy trung tâm. Khi giá phá vỡ đường trendline, rất nhiều khả năng giá sẽ tiếp tục giảm đi qua neckline, nghĩa là mô hình Hai Đỉnh sẽ được hình thành, cho tín hiệu đảo chiều của giá. Với cách này, vào lệnh Sell khi giá đóng cửa phía dưới đường trendline.

Chốt lời: tại vị trí cách đường neckline một đoạn bằng với khoảng cách từ đáy trung tâm đến mức giá cao nhất của 2 đỉnh. Đây là lợi nhuận mục tiêu của mô hình Hai Đỉnh, tuy nhiên, trên thực tế, giá có thể giảm xuống sâu hơn nữa hoặc chỉ giảm một phần, chưa chạm take profit đã đảo chiều đi lên lại.

Cắt lỗ: đặt stop loss phía trên mức giá cao nhất của 2 đỉnh một số pips (phụ thuộc vào khung thời gian sử dụng, khung dài hơn thì số pip nhiều hơn)

Với cách thứ nhất, chắc chắn là trader sẽ không bỏ lỡ cơ hội vào lệnh khi giá phá vỡ neckline, nhưng rủi ro có thể xảy ra khi đó chỉ là đợt false breakout (phá vỡ giả). Đây cũng là cách mang về ít lợi nhuận nhất.

Cách thứ hai mang về nhiều lợi nhuận tiềm năng hơn cách 1 nhưng các bạn sẽ dễ bỏ lỡ cơ hội vào lệnh nếu giá không retest lại neckline mà giảm một mạch xuống dưới.

Chiến lược mang về nhiều lợi nhuận nhất trong 3 cách chính là vào lệnh khi giá phá vỡ trendline (cách thứ ba). Tuy nhiên, cách này cũng mang lại nhiều rủi ro nhất vì khi đó mô hình Hai Đỉnh chưa chính thức được hình thành, khả năng đảo chiều xu hướng với xác suất thấp. Hơn nữa, khi giá phá vỡ trendline nhưng sau đó vẫn có thể quay đầu đi lên lại (false breakout – phá vỡ giả) và tiếp tục xu hướng tăng.

Vậy thì, cách giao dịch nào là hiệu quả nhất? Câu trả lời thỏa mãn nhất đối với tất cả các trader là: các bạn hãy thử giao dịch theo nhiều cách khác nhau và chọn ra một cách giao dịch mang lại nhiều thành công nhất cho bạn thì đó chính là cách giao dịch hiệu quả nhất.

Một số ví dụ thực tế về mô hình Hai Đỉnh trên thị trường forex.

Ví dụ 1: Mô hình Hai Đỉnh cơ bản

Ở tình huống này, sau khi phá vỡ neckline, giá đi thẳng xuống một mạch và không retest lại. Lệnh của trader khá dễ dàng để đạt được lợi nhuận mục tiêu. Đây được xem là mô hình Hai Đỉnh cơ bản nhất.

Có 2 cách vào lệnh đối với trường hợp này và cách vào lệnh thứ 3 (giá phá vỡ trendline) mang lại lợi nhuận cao hơn.

Ví dụ 2: Mô hình Hai Đỉnh có retest

Đây là trường hợp giá retest lại neckline trước khi chính thức đảo chiều giảm. Các bạn có thể vào lệnh theo cả ba cách.

Quá trình giá retest lại khá lâu, gần 2 tuần. Nếu các bạn không đủ bình tĩnh chờ đợi mà đóng lệnh sớm vì sợ rằng giá sẽ tăng lên lại thì đã bỏ lỡ cơ hội mang về lợi nhuận cao.

Ví dụ 3: Mô hình Hai Đỉnh “ăn may”

Sau khi giá phá vỡ neckline liền lập tức đi lên và tích lũy trong thị trường sideway. Lúc này, sẽ có 2 trường hợp xảy ra:

• Với một trader mới, chưa có nhiều kinh nghiệm và không đủ bản lĩnh, chắc chắn là sẽ không giữ được bình tĩnh trong trường hợp này. Đóng lệnh khi giá tiến gần đến vùng giá của 2 đỉnh để tránh bị quét stop loss là hành động có xác suất xảy ra cao nhất.
• Ngược lại, một trader dày dặn kinh nghiệm sẽ đủ bình tĩnh để xem xét và theo dõi thị trường. Và điều quan trọng là họ sẽ tuân theo chiến lược giao dịch đã thiết lập trước. Nếu chưa bị quét stop loss, họ vẫn sẽ giữ lệnh và chờ đợi. Nếu làm được điều này thì “quả ngọt” đã ở ngay sau đó.

Trong thị trường sideway, sau khi giá quay đầu tại đường hỗ trợ dưới và đi lên thì bị hụt hơi. Điều này chứng tỏ lực mua yếu đi, lực bán đang mạnh lên. Ngay khi cây nến đóng cửa phía dưới đường hỗ trợ, nếu vào thêm một lệnh Sell nữa thì lợi nhuận có thể được tăng lên ít nhất là gấp đôi so với lợi nhuận mục tiêu của mô hình Hai Đỉnh.

Ví dụ 4: Mô hình Hai Đỉnh chưa hoàn chỉnh

Sau khi giá retest lại đường neckline thì tiếp tục giảm theo mô hình Hai Đỉnh, nhưng chưa kịp chạm take profit đã quay đầu đảo chiều tăng và quét stop loss.

Một số lưu ý khi giao dịch với mô hình giá Hai Đỉnh

• Ngoài 3 cách vào lệnh đã được trình bày ở phần trên thì còn một cách vào lệnh thứ 4 nữa.

Quan sát hình dưới:

Tại Đỉnh 2, mô hình Bearish Engulfing được hình thành. Đây là một trong Các mô hình nến đảo chiều CỰC MẠNH. Nếu vào lệnh ngay khi mô hình này kết thúc thì lợi nhuận mang về là cao nhất so với cả 3 cách trên.

• Nhồi lệnh: chỉ áp dụng cho các trader chuyên nghiệp và có “máu liều”

Đối với mô hình giá Hai Đỉnh, nhồi lệnh có thể diễn ra theo trình tự như sau:

Nếu có mô hình nến đảo chiều xuất hiện tại vùng giá của Đỉnh 2 thì các bạn có thể vào một lệnh Sell nho nhỏ. Khi giá phá vỡ trendline của xu hướng tăng có thể thêm một lệnh Sell nhỏ nữa. Lệnh Sell thứ ba được thực hiện khi giá phá vỡ đường neckline. Lúc này, khả năng giá đảo chiều giảm cao nên có thể vào lệnh lớn hơn. Nếu giá retest lại đường neckline thì có thể nhồi thêm một lệnh lớn hơn nữa vì sau đợt retest thành công thì khả năng giá sẽ đảo chiều cao. 

Tuy nhiên, như các ví dụ đã phân tích ở trên, mặc dù mô hình giá Hai Đỉnh đã được kích hoạt nhưng thị trường vẫn có thể chống lại bạn. Không có gì là chắc chắn tuyệt đối và cũng không có một hệ thống giao dịch nào là hoàn hảo. Chính vì thế, chiến lược giao dịch nhồi lệnh thật sự không được khuyến khích với các trader mới.

Các bạn nên luyện tập giao dịch với cả 4 cách nói trên và ưu tiên chọn ra một chiến lược hiệu quả nhất với mình.

• Đừng bao giờ quên hoặc cố ý không đặt stop loss

Stop loss là công cụ quản lý rủi ro không thể thiếu trong bất kỳ một giao dịch nào trên thị trường forex. Dù cho có tự tin với chiến lược giao dịch của mình đến đâu đi nữa thì vẫn không ngoại trừ trường hợp các bạn đã phân tích sai hoặc thị trường đi ngược hướng kỳ vọng bởi những yếu tố tác động khác. Hãy tập thói quen tuân thủ theo các nguyên tắc giao dịch đã thiết lập trước, điều này sẽ giúp ích cho bạn rất nhiều, đặc biệt khi các bạn chưa đủ kinh nghiệm để ứng biến linh hoạt trên thị trường.

Hy vọng rằng, qua những gì mà chúng tôi đã chia sẻ, các bạn sẽ nắm bắt được mô hình giá Hai Đỉnh và cách giao dịch hiệu quả với công cụ này. Sẽ còn rất nhiều mô hình nến, mô hình giá và những công cụ giao dịch khác nữa, chúng tôi sẽ chia sẻ đến các bạn trong thời gian sớm nhất. Hãy thường xuyên theo dõi sanforex.com để không bỏ lỡ bài viết nào của chúng tôi nhé.

CHÚC CÁC BẠN THÀNH CÔNG.